Dẫu sấm không vang dội dù mưa chẳng tuôn rơi...
Chỉ cần em mong muốn thì ta sẽ chẳng rời.
Tên tác phẩm: Khu vườn ngôn từ.
Thể loại: Drama, tâm lý, lãng mạn, đời thường.
Trạng thái: Tác phẩm một tập phát hành tại Nhật vào 31/05/2013.
Phiên bản mình đọc là bản dịch tiếng việt của IPM.
Tình trạng: Ngày cập nhật mới nhất bài viết này 16/06/2019.
Về tác giả
Nếu như bạn chưa từng biết tới "5 centimet trên giây", "Tiếng gọi từ vì sao xa" hay một anime nổi đình nổi đám "Kimi no na wa" thì có lẽ thời giam tiếp xúc với thế giới 2D Nhật Bản của bạn chưa nhiều. Shinkai Makoto là tên của tác giả cả các bộ trên. Nếu để nói về nhân vật này thì mình hẳn không thể kể chi tiết và trực quan như google-sama rồi vậy nên phiền các bạn dành ít phút tìm ngài ấy lol
Tóm tắt tác phẩm
Khu vườn ngôn từ kể về một tình yêu còn xa xưa hơn cả tình yêu. Khái niệm tình yêu trong tiếng Nhật hiện đại là luyến hoặc ái, nhưng vào thời xưa nó được viết là cô bi, nghĩa là nỗi buồn một mình. Shinkai Makoto đã cấu tứ Khu vườn ngôn từ theo ý nghĩa cổ điển này, miêu tả tình yêu theo khái niệm ban sơ của nó, tức là cô bi - nỗi buồn khi một mình thương nhớ một người.
Những ngày mưa triền miên.... Nơi hàng hiên ngập tràn màu xanh của một khu vườn Nhật Bản... Có một cảm xúc êm dịu đến không thốt nên lời cứ thế manh nha, tựu hình và lửng lơ tồn tại. Trong lúc dòng đời cuồn cuộn chảy trôi, tất cả hối hả tiến về phía trước, thì cậu và cô lại dừng chân, chìm xuống trong tĩnh lặng riêng mình, và ở cái vũng tĩnh lặng đó, họ tìm thấy nhau. Dần dần và mạo hiểm, quên đi cả các chênh lệch về tuổi tác và vị trí, họ thả hồn mình trôi về nhau hòa điệu.
Làm nền cho tất cả là mưa rơi không ngừng, là lá mướt mát rung rinh. Nhưng khi mưa tạnh và trời quang trở lại, mọi đường nét của hiện thực trở nên rõ rệt đến khắc nghiệt, thì những êm dịu và lửng lơ kia liệu còn khả năng tồn tại? ~ Theo Tiki
Về nội dung
Một movie anime cùng tên do chính Shinkai Makoto đạo diễn đã được khởi chiếu bên Nhật vào 31/5/2013 dài 45 phút. Sau khi đã đọc truyện và xem xong anime thì mình thực sự không đánh giá cao anime bằng với truyện. Ban đầu mình thì đọc một chương truyện rồi mình chuyển sang xem anime. Chẳng được mấy thì dừng hẳn anime lại, đọc hết phần sau. Phần vì truyện cũng hấp dẫn, phần vì cách bố cục truyện và anime khác nhau nên cũng khó để theo dõi chung. Nếu anime theo trình tự thời gian đơn thuần thì trong truyện có một sự phức tạp trong cách thể hiện câu chuyện mà mình sẽ đề cập ở phần bên dưới.
Với những thông tin ít ỏi tiếp thu một cách thụ động trước khi đọc truyện này thì mình đã có một số nhầm lẫn mà trong quá trình đọc mới phát hiện ra mà cũng muốn chia sẻ với các bạn.
- Thứ nhất, truyện không phải hoàn toàn là nguyên tác của movie anime. Như trong phần "Lời tác giả" cuối truyện có viết
"Khu vườn ngôn từ này chính là phiên bản tiêu thuyết của bộ phim hoạt hình cùng tên do tôi làm đạo diễn, công chiếu từ năm 2013. Tức là tôi tự chuyển thể tác phẩm của mình sang tiểu thuyết... Tôi viết tác phẩm này trong lúc bộ phim Khu vườn ngôn từ được công chiếu, thành ra hầu hết bản thảo đều được thực hiện trên đường công tác".
Nói dễ hiểu là sau khi có movie anime thì kịch bản đã được tác giả "hoàn thiện" trở thành truyện "Khu vườn ngôn từ" được xuất bản sau này. Nhưng cái ý nghĩa "hoàn thiện" không phải chỉ ở phía cạnh hoàn thiện câu chuyện của hai nhân vật chính mà ở cả một số nhân vật khác, và cũng chính đó là hiểu nhầm thứ hai của mình. - Thứ hai, truyện không chỉ là một câu chuyện xoay quanh hai nhân vật chính, Akizuki Takao và Yukino. Có thể nói đây là một tuyển tập, bao gồm câu chuyện chính với nội dung chi tiết hơn anime và một số "ngoại truyện". Mỗi chương truyện đều có sự thay đổi góc nhìn từ một số nhân vật (các nhân vật đó đều xuất hiện trong anime nhưng mình chắc không mấy ai chỉ xem anime mà đoán trúng họ đâu XD) Mà nói như vậy cũng không hoàn toàn đúng khi ở những chương của hai nhân vật chính thì ngôi kể là ngôi thứ ba xen lẫn một số đoạn ngôi thứ nhất còn ở những "ngoại truyện" thì ngôi kể là ngôi thứ nhất. Đây cũng là điểm thú vị vì mình chưa từng đọc tác phẩm nào có sự phức tạp trong việc sử dụng ngôi kể như vậy. Trước đó mình dùng từ "ngoại truyện" để nói tới chương của những nhân vật khác vì những câu chuyện được kể chỉ phần nào đó liên quan đến câu chuyện chính. Câu chuyện của mỗi nhân vật "tôi" kể về cuộc đời họ, những chuyện họ trải qua - những yếu tố không nhỏ tạo nên con người và hoàn cảnh của họ bây giờ, và phần liên quan đến câu chuyện chính.
Về bố cục chung thì như đã nói có sự thay đổi nhân vật đại diện cho chương liên tục. Một điểm chung ở cách kể của tác giả đó là hiện tại và qua khứ đan xen. Trong các chương ít nhiều có sự liên hệ về mặt sự kiện. Đôi khi gối lên nhau, đôi khi là tiếp nối nhau. Sự biến hóa, bổ trợ cho nhau ở từng chương và xuyên suốt câu chuyện như trò chơi đi tìm từng miếng ghép hình vậy. Mình thực sự đã rất ngạc nhiên khi đọc đến chương 3 thì thấy sự đổi ngôi kể lần đầu tiên trong truyện. Chưa kể đến khi biết lý do tại sao chương đầu đề cả họ cả tên Akizuki Takao nhưng chương 2 chỉ để Yukino thì mình đã ồ lên trầm trồ. Và cũng vì thế rất nhiều sự kiến đã được sâu chuỗi hết sức tài tình.
Thay vì chỉ "kể" như anime thì trong truyện đã thể hiện rõ lí do đằng sau mỗi sự kiện, chưa kể có những đoạn được nói tới từ những góc nhìn khác nhau thay vì chỉ với vai trò người thứ ba không tồn tại như khi trong anime. Ngoài ra, trong truyện có rất nhiều đoạn tả cảnh chi tiết rất hay và sống động. Chỉ là tả cảnh thôi mà lại lôi cuốn đến vậy. Tuy anime mang tới cái choáng ngợp trực quan nhưng đồng thời đã làm mất đi thứ gì đó. Trong một vài giây hình ảnh, lập tức chúng ta có thể nhận biết được cái đẹp của "toàn cảnh" nhưng cái đẹp đến từ "chi tiết" thì chỉ khi đọc ta mới thấy được.
Cơn mưa mang mùi vị của bầu trời xa vời kia, nơi cậu không thể với tới. Tán ô như trở thành cái loa của toàn bộ bầu trời, bắt đầu phát ra tiếng mưa rơi. Giống như những bụi lửa bị gió thổi bay, mưa lất phất sáng lấp lánh, ánh lên sắc vàng.
Mỗi câu chuyện của mỗi nhân vật là một mảnh đời khác nhau. Có thể bạn sẽ bị cuốn hút khi tìm thấy sự đồng cảm ít nhiều với một trong số họ, hay đơn giản hơn là thấy thích thú với những câu chuyện mà mình chưa từng biết tới, chưa từng trải nghiệm, hoặc có thể có nhiều lý do khác, nhưng "Khu vườn ngôn từ" hẳn sẽ mang lại cho bạn nhiều phút giây thú vị. Cũng từ một câu chuyện đậm chất đời thường thế này mà mình nhận thấy vốn sống của mình khi đã ngoài hai mươi thật ít ỏi làm sao. Đặc biệt về mặt tình cảm trai gái TOT
Trong những "ngoại truyện", mình để tâm nhất tới câu chuyện của Akizuki Shota - anh trai của Takao. Có lẽ thấy được phần nào đó bóng hình của chính mình trong nhân vật này mà từng câu từng lời giãi bày của Shota làm mình cảm thấy đồng cảm "kinh khủng".
Còn một điểm nữa, nếu truyện "làm đau" con tim nhiều hơn thì anime "làm đau" con mắt nhiều hơn. Đương nhiên anime (hình ảnh, âm thanh) và truyện (câu từ) đều có điểm hay riêng của nó. Khi ví những đoạn cao trào về cảm xúc là một con dao thì cái cách anime triển khai sẽ là cầm con dao đó đâm nhanh và mạnh vào tim người xem rồi rút ngay ra, còn LN thì cầm con dao đó từ từ cắm sâu vào trong tim, di di một lúc rồi cũng từ từ mới rút ra (Nghe miêu tả hơi ghê nhỉ LOL). Nói dài là vậy nhưng mình vẫn khuyến khích xem anime để có thể thưởng thức trọn vẹn tác phẩm.
Kêt: Cũng như anime, thay vì tạo ra một "cái kết" về cuối câu chuyện, tác giả chỉ cho nó một "điểm dừng". Giữa anime và truyện có sự khác biệt. Nếu kể rõ thì không hay nên mình xin dừng ở đây LOL